Ո՞րն է քո մատ­նու­թ­յան գի­նը, դա­վա­ճան պա­պի` ֆա­շիստ­նե­րին ծախ­ված ե­նո­քա­վան­ցի Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նի դա­վա­ճան թոռ

Ա­սել, թե Փա­շի­նյանն ով է, նշա­նա­կում է Հա­յաս­տա­նում ապ­րող զոմ­բի­նե­րի, ի­մա` նի­կո­լա­նախ­րի հա­մար անպ­տուղ բա­ցատ­րա­կան աշ­խա­տանք տա­նել: Այ­սօր հայ ժո­ղովր­դի մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը գի­տի, թե ով­քեր են Փա­շի­նյանն ու նրա քա­ղա­քա­կան հա­մա­խոհ­նե­րը: Նրա դա­վա­ճա­նա­կան ա­րար­քի մա­սին դեռ շատ կգր­վի, սա­կայն միևնույն է, մենք վեր­ջին հաշ­վով դա­վա­ճան­նե­րի մա­սով անհ­րա­ժեշտ եզ­րա­հանգ­ման չենք գա­լու: Հայ ազ­գին միշտ էլ տա­պա­լել են նրա «զտա­րյուն» դա­վա­ճան­նե­րը: Հենց դրանց «շնոր­հիվ» էլ մեր քա­ջա­րի զին­վո­րի հաղ­թա­նա­կը գո­ղա­ցան և նվի­րե­ցին մեր բո­լոր ժա­մա­նակ­նե­րի թշ­նա­մուն: Սա­կայն այ­սօր այդ մա­սին չէ ա­սե­լիքս:

Դա­րեր շա­րու­նակ մենք մեր հա­յաց­քը ուղ­ղել ենք դե­պի հյու­սիս` դե­պի Ռու­սաս­տան: Պա­տե­րազ­մի այս ծանր օ­րե­րին կար­ծես նո­րեն նա­յում ենք դե­պի հյու­սիս: Ան­կեղծ, այս ան­գամ էլ, ինչ­պես 100 տա­րի ա­ռաջ, Ռու­սաս­տա­նի կա­ռա­վա­րո­ղը մեր տա­րածք­նե­րի հաշ­վին կփոր­ձի իր երկ­րի վերջ­նա­կան կոր­ծա­նու­մը ձգել ևս մի տաս­նյակ տա­րի: Ա­պուշն էլ է հաս­կա­նում թուր­քի նպա­տա­կը: Ա­սենք Էր­դո­ղա­նը չի թաքց­նում այն և նրա մա­սին խո­սում է բա­ցա­հայտ: Սպա­սի՛ր, Ռու­սաս­տան, քո հեր­թա­կան սև օր­վան: Հա­վա­տա՛, ա­տո­մա­յին զեն­քը քեզ չի օգ­նե­լու: Երբ Ռու­սաս­տա­նի տար­բեր տա­րածք­նե­րում միան­գա­մից բարձ­րա­նա թուր­քա­լե­զու հա­կա­ռու­սա­կան ա­լի­քը, հա­վա­տա­ցեք, ա­տո­մա­յին զեն­քը զո­րու չի լի­նի որևէ բան ա­նելու: Տեր Աստ­ված, փր­կի՛ր ռուս ժո­ղովր­դին գա­լիք մեծ դժ­բախ­տու­թյու­նից:
Մար­դը կա­րող է տա­րի­ներ շա­րու­նակ պաշ­տոն զբա­ղեց­նել և պատ­մու­թյան մեջ մտ­նել որ­պես պաշ­տոն զբա­ղեց­նող, բայց եր­բեք ոչ վառ ան­հա­տա­կա­նու­թյուն: Վառ ան­հա­տա­կա­նու­թյուն­ներ են հատ­կա­պես այն զին­վո­րա­կան բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նյա­նե­րը, ով­քեր երկ­րի հա­մար բախ­տո­րոշ պա­հին դրսևո­րում են ի­րենց ան­հա­տա­կա­նու­թյան վառ գծե­րը: Շատ են նման զին­վո­րա­կան ան­հատ­նե­րը պատ­մու­թյան մեջ: Բայց ես կն­շեմ նրան­ցից մե­կին` լեհ Պան Տեո­դո­րովս­կուն:

Լեհ-թուր­քա­կան պա­տե­րազ­մի ժա­մա­նակ լե­հե­րը թե­պետ հաղ­թել էին, բայց վար­վող բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ նրանք պի­տի թուր­քե­րին զի­ջեին շատ կարևոր մի ամ­րոց: Պայ­մա­նա­գի­րը ստո­րագր­ված էր և պի­տի ան­հա­պաղ կա­տար­վեր: Ամ­րո­ցի պա­րետն էր գե­նե­րալ Պան Տեո­դո­րովս­կին: Հրա­մա­նը ստա­նա­լուն պես գե­նե­րա­լը հրա­մա­յում է ա­կան­ներ դնել բեր­դի պա­տե­րի տակ: Երբ ա­մեն ինչ պատ­րաստ էր, զոր­քին նա­հան­ջի հրա­ման է տա­լիս: Երբ բեր­դը լքել էր վեր­ջին զին­վո­րը և միայն գե­նե­րալն էր մնա­ցել, նա միաց­նում է բեր­դը պայ­թեց­նող սար­քը: Բեր­դը հս­կա­յա­կան պայ­թյու­նից հիմ­նա­հա­տակ փլ­վում է: Գե­նե­րա­լը մա­հա­նում է: Գե­նե­րա­լը հա­մա­ձայն չէր կա­ռա­վա­րու­թյան հետ և չկա­տա­րեց նրա հրա­մա­նը: Ինչ­պես կա­րե­լի է հաղ­թա­նա­կի դեպ­քում նման բեր­դը հանձ­նել թշ­նա­մուն: Գե­նե­րա­լը գնաց անձ­նա­զո­հու­թյան: Այ­սօր նրա մա­սին մեզ պատ­մում է լեհ բա­նաս­տեղծ Ա­դամ Միցկևի­չը իր հայտ­նի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյու­նում: Նա հիշ­վում է լեհ պատ­մու­թյան մեջ ոչ միայն որ­պես խո­շոր ան­հատ, այլև որ­պես իր հայ­րե­նի­քի իս­կա­կան զին­վոր:

Ո՞վ հրա­մա­յեց ա­զա­տագ­րած Շու­շին հանձ­նել թշ­նա­մուն: Մի՞­թե մեր փայ­լուն գե­նե­րա­լա­կան կո­հոր­տա­յում չկար մե­կը (դե Դա­վիթ Տո­նո­յա­նի մա­սին չեմ ու­զում հի­շել, նա ան­գամ եֆ­րեյ­տո­րի գի­տե­լիք չու­նի ռազ­մա­կան ար­վես­տում և ոչ էլ ան­հա­տին վա­յել կա­յուն բնա­վո­րու­թյան գծեր), որ գն­դա­կա­հա­րեր ա­պօ­րի­նի հրա­ման տվող սրի­կա­յին, թող որ այն լի­ներ ան­գամ երկ­րի թիվ մեկ պաշ­տո­նյան:
Ինչ ա­սեմ Ար­ցա­խի պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րի, շտա­բի պե­տի, ՀՀ ՊՆ-ի շտա­բի պե­տի, կարճ ա­սած մնա­ցած բո­լոր գե­նե­րալ­նե­րի մա­սին: Թող որ դա­վա­ճա­նի ճա­կա­տին գն­դակն ար­ձա­կե­լու պա­հին ար­ձա­կո­ղին դա­վա­ճան ան­վա­նեին, բայց վեր­ջին հաշ­վով պատ­մու­թյունն ա­մեն ինչ իր տեղն է դնում: Ե­թե մե­կը գն­դա­կա­հա­րեր Նի­կո­լին, մենք այ­սօր տե­րը կլի­նեինք մեր հաղ­թա­նա­կի: Մի՞­թե այդ գե­նե­րալ­նե­րի մեջ չկար մի ան­հատ, որ ի­մա­նար կամ հի­շեր Նա­պո­լեո­նի խոս­քե­րը` լավ է ոչ­խար­նե­րի բա­նա­կը ա­ռյու­ծի գլ­խա­վո­րու­թյամբ, քան ա­ռյուծ­նե­րի բա­նա­կը` ոչ­խա­րի: Մեր ա­ռյուծ բա­նա­կը ոչ­խար էր գլ­խա­վո­րում: Եվ ար­դյունքն ակն­հայտ է:

Այ­սօր Երևան քա­ղա­քը ե­ռա­ցող կաթ­սա է հի­շեց­նում: Ժո­ղո­վուր­դը պա­հան­ջում է Նի­կո­լի հրա­ժա­րա­կա­նը: Սա­կայն ես կա­սեի` ժո­ղո­վուրդն ա­վե­լի շատ ցան­կա­նում է նրա կեն­դա­նի խոս­քը լսել և ոչ ֆեյս­բու­քյան հի­մա­րու­թյուն­նե­րը: Նի­կոլ, ե­թե դու ճիշտ ես և զի­ջել ես մա­սը միա­վո­րը պա­հե­լու հա­մար, եկ հրա­պա­րակ և «հպարտ» հայ ժո­ղովր­դին ա­սա քո խոս­քը: Հա­վա­տա­ցած եմ, որ­քան էլ նա գրգռ­ված լինի, կլ­սի և կհաս­կա­նա քեզ: Բայց դու չես գա­լիս, վա­խե­նում ես վախ­ճա­նը կան­խազ­գա­ցող առ­նե­տի պես և փա­խած ես: Վա­խե­նում ես, որ ժո­ղո­վուր­դը քեզ սմ­բակ­նե­րի տակ կառ­նի: Հա­վա­տա, ե­թե միայն դա լի­ներ ժո­ղովր­դի ու­զա­ծը, դու բախ­տա­վոր մարդ կլի­նեիր: Ժո­ղո­վուր­դը քեզ­նից ցան­կա­նում է լսել քո կա­տա­րած դա­վա­ճա­նու­թյան մա­սին քո բա­ցատ­րու­թյու­նը: Ե­թե ճիշտ ես, ին­չու՞ ես վա­խե­նում: Դու վա­խե­նում ես, որ ժո­ղո­վուր­դը քեզ կնս­տեց­նի մե­ղադ­րյա­լի ա­թո­ռին և քեզ` եր­կար քիթն ա­մեն ին­չի մեջ խո­թող խու­ճու­ճիդ, հա­սուն ե­րե­խա­նե­րիդ կդա­տեն որ­պես ստոր դա­վա­ճան­նե­րի:

Հա­վա­տա՛, Նի­կո՛լ, քո նկատ­մամբ կլի­նի ար­դար դա­տա­վա­րու­թյուն: Խոս­տա­նում եմ: Որ­պես դա­տա­վոր կկար­գեն Դա­վիթ Գրի­գո­րյա­նին, և հա­վա­տա, ոչ մի ուժ նրան չի կա­րող ստի­պել քո նկատ­մամբ ա­նա­չառ չլի­նել: Մե­ղա­վոր չես, կար­դա­րաց­նի, մե­ղա­վոր ես, կդա­տեն ա­մե­նայն խս­տու­թյամբ: Քեզ սմ­բակ­նե­րի տակ առ­նե­լը փր­կօ­ղակ կդառ­նա բո­լոր այն ստոր­նե­րի հա­մար, ով­քեր օգ­նել են քեզ քո ստոր մտադ­րու­թյուն­ներն ի­րա­կա­նաց­նե­լու կեղ­տոտ ճա­նա­պար­հին: Դու՛րս ա­րի բուն­կե­րից, ե՛կ, մի՛ վա­խե­ցիր «հպարտ» հայ ժո­ղովր­դի ցա­սու­մից:
Լսում եմ Ար­ցա­խի հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի ստոր խոս­քե­րը, թե պար­տու­թյան հա­մար մենք բո­լորս ենք մե­ղա­վոր: Ա՛յ մարդ­կա­յին թեր­մացք, ին­չո՞վ է մե­ղա­վոր այն տաս­նութ տա­րե­կան տղան, որ ան­վա­րան կռ­վում էր և քեզ նման­նե­րի ա­պաշ­նոր­հու­թյան պատ­ճա­ռով զոհ­վում: Ին­չո՞վ են մե­ղա­վոր այն բո­լոր հա­յե­րը (նրանց թվից հա­նեք ազ­գի տա­կան­քին), որ այդ ծանր օ­րե­րին ի­րենց վեր­ջին լու­ման էին տա­լիս ճա­կա­տին: Ին­չո՞վ են մե­ղա­վոր այն հա­զա­րա­վոր հա­յաս­տա­նաբ­նակ­նե­րը, ո­րոնք ի­րենց բնա­կա­րան­ներն էին սի­րով տա­լիս Ար­ցա­խից տե­ղա­փոխ­ված­նե­րին: Մյուս ան­գամ չա­փա­վո­րիր խոս­քերդ և ա­րիու­թյուն ու­նե­ցիր ա­սե­լու.
- Մենք` Նի­կոլն ու ես, և ազ­գի մեզ նման թեր­մացքն է մե­ղա­վոր, որ պարտ­վե­ցինք:
Քո հի­մար թե­զը ար­դա­րաց­նե­լու հա­մար, կող­քիդ դր­ված թղ­թա­պա­նա­կից ինչ-որ թուղթ ես հա­նում և ա­սում, թե ով որ­տեղ է հրա­ժար­վել կռ­վե­լուց: Չեմ հի­շում բո­լոր ա­սած­ներդ, բայց մե­կը լավ հի­շում եմ: Ա­սում էիր, գու­մար­տա­կի հրա­մա­նա­տար Հով­սե­փյան (ազ­գա­նու­նը գու­ցե սխալ­վում եմ) Գրի­գո­րը հրա­ժար­վեց պաշտ­պա­նե­լուց Շու­շին: Ա՛յ անգ­լուխ ձիա­վոր, հրա­մա­նա­տարն էլ այդ­քան ա­պաշ­նո՞րհ կլի­նի: Մի փոքր հի­շեիր խոր­հր­դա­յին հե­րո­սա­կան ան­ցյա­լը: Կռ­վի դաշ­տում հրա­ման չկա­տա­րող դա­սա­լի­քին գն­դա­կա­հա­րում էին տեղ­նու­տե­ղը, նշա­նա­կում նոր հրա­մա­նա­տար, և կար­գադր­վում էր` ոչ մի քայլ հետ, և հետևից գնում էր պատ­ժիչ ջո­կա­տը:
Ի՞նչ է, կար­ծում ես խոր­հր­դա­յին զին­վոր­նե­րը մեծ խու­ճա­պից հե­տո չէի՞ն վա­խե­նում մեռ­նե­լուց: Բայց եր­կա­թյա կար­գա­պա­հու­թյու­նը նրանց պար­տադ­րում էր կա­տա­րել պարտ­քը հայ­րե­նի­քի հան­դեպ: Քեզ ևս մեկ հարց եմ ցան­կա­նում տալ: Թուր­քերն ինչ­պես՞ մտան «Դժոխ­քի ձո­րը»: Վերևից` Շու­շիի բար­ձուն­քից, ին­չու՞ այդ ձո­րը չդար­ձավ նրանց հա­մար իս­կա­կան դժոխ­քի ձոր: ՈՒ՞ր էր մեր զին­վո­րա­կան հե­տա­խու­զու­թյու­նը: Դու, քո ա­պաշ­նորհ ռազ­մա­կան գի­տե­լիք­նե­րով, քո վախ­կոտ հա­մա­խոհ­նե­րով, դժոխ­քի ձո­րը դրախ­տի ճա­նա­պարհ դարձ­րիք թշ­նա­մու հա­մար, որ­տե­ղով նրանք հա­սան Շու­շի:

Սոկ­րատ ՀՈՎ­ՍԵ­ՓՅԱՆ

Հ.Գ. 1 Մտա­ծում եմ` իսկ գու­ցե էն գլ­խի՞ց գոր­ծել է դա­վադ­րու­թյու­նը: Հա­վա­տա­ցած եմ, որ դա­տաքն­նու­թյու­նը կպար­զի այդ բո­լո­րը: Տե՜ր Աստ­ված, աչքդ պա­հիր Նի­կո­լի և Ա­րա­յի­կի վրա մինչև նրանց մե­ղադ­րյա­լի ա­թո­ռին նս­տեց­նե­լը: Պատ­կե­րաց­նում եմ, ինչ­պես են նրանք առ­նետ­նե­րի պես ի­րար կր­ծե­լու այդ ա­թո­ռին:
Նի­կո՛լ, սրի­կա՛, տվե­ցիր Ար­ցա­խում ա­մեն ինչ, հաս­կա­ցանք: Չես դա­վա­ճա­նել, փր­կել ես ամ­բող­ջը: Բայց թույլ տուր հարց­նել, Մեղ­րիով թուր­քին մի­ջանցք տրա­մադ­րելն է՞լ է ամ­բող­ջի փր­կու­թյան մեջ մտ­նում:
Նի­կո՛լ, ա­պի­կա՛ր, դու կար­դա­ցե՞լ ես ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը: Այն կե­տը, ուր խոս­վում է ՀՀ սահ­ման­նե­րի փո­փո­խու­թյան մա­սին: Քեզ պետք չէր կար­դալ, չէ՞, տա­կանք: Դու էն գլ­խից ար­դեն ե­կել էիր ա­մեն ինչ ա­վե­րե­լու, քան­դե­լու, թուր­քին հանձ­նե­լու հա­մար:
Հու­դան Քրիս­տո­սին մատ­նե­լու հա­մար ըն­դա­մե­նը ե­րե­սուն ար­ծա­թով խաբ­վեց: Ո՞րն է քո մատ­նու­թյան գի­նը, դա­վա­ճան պա­պի` ֆա­շիստ­նե­րին ծախ­ված ե­նո­քա­վան­ցի Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի դա­վա­ճան թոռ:
Հու­սանք և սպա­սենք դա­տաքն­նու­թյա­նը:
Ժո­ղո­վուր­դը Երևա­նի փո­ղոց­նե­րում իր է­ներ­գիան է վատ­նում Նի­կոլ փնտ­րե­լով: Ա­ռա­ջին փա­խուս­տի ժա­մա­նակ Նի­կո­լը մոտ մեկ տա­րուց հե­տո հայտ­նա­բեր­վեց: Դեպ­քե­րը ցույց են տա­լիս, որ ոս­տի­կա­նու­թյունն աշ­խա­տում է, ՀՔԾ-ն աշ­խա­տում է, ԱԱԾ-ն աշ­խա­տում է:
Հարց` ո՞վ է նրանց ուղ­ղոր­դում: Հարց ԱԱԾ-ի պե­տին` որ­տե՞ղ է մեր հայ­րե­նի­քի թան­կար­ժեք հատ­վա­ծը թուր­քին ծա­խած սրի­կան, նույն ին­քը` երկ­րի թիվ մեկ պաշ­տո­նյան: Ե­թե չգի­տես, ու­րեմն դու քո տե­ղում չես:

Հ.Գ. 2 Որ­պես­զի ա­րագ հաս­նենք հան­գու­ցա­լուծ­ման, ժո­ղո­վուր­դը մտ­նում է բո­լոր պատ­գա­մա­վոր­նե­րի տնե­րը և ե­թե նրանք տա­նը չեն, ԱԺ են բե­րում նրանց ըն­տա­նի­քի բո­լոր ան­դամ­նե­րին և պա­հում ԱԺ-ում մինչև նրանց հա­րա­զատ­նե­րը տեր կանգ­նեն ի­րենց: Հե­ղա­փո­խա­կան ժա­մա­նակ­նե­րում գոր­ծում են հե­ղա­փո­խա­կան ո­գով: Այլ ելք չկա:

Հ.Գ. 3 ԼՏՊ-ն, Ռո­բեր­տը, Սեր­ժը ի­րենց վա­րած թա­լան­չիա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյան ար­դյուն­քում այն­քան ա­տե­լու­թյուն են սեր­մա­նել ժո­ղովր­դի մեջ, որ ան­գամ այ­սօր ժո­ղո­վուր­դը չի նկա­տում եր­կի­րը ծա­խած դա­վա­ճա­նին, և շա­րու­նա­կում են ա­սել, թե Ռո­բը, Սեր­ժը ծա­խել են եր­կի­րը և շա­րու­նա­կում են սա­տա­րել միայն գի­լիո­տի­նին ար­ժա­նի դա­վա­ճա­նին:

Հ.Գ. 4 Մեկ ան­գամ էլ հի­շենք ՀՀ վար­չա­պե­տի ա­թո­ռին նս­տած Նե­ռի խոս­քե­րը.
-Ես բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը վա­րում եմ իմ կե­տից:
Ցա­վում եմ, որ այդ­քան պարզ աս­ված միտքն ըն­կա­լե­լի չէ զոմ­բի­նե­րին:
Նի­կո­լա­նախ­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ, շա­րու­նա­կեք ա­տել հնե­րին և ա­տե­լու­թյամբ կոր­ծա­նեք մեր եր­կի­րը վերջ­նա­կա­նա­պես:

Հեղինակի նյութեր

• Նիկոլին «քարշ տալու» սրբազան գործը դրված է հայ ժողովրդի վրա
• Ո՞վ է Գագիկ Ջհանգիրյանը
• Երբ այլևս չես լի­նի իշ­խա­նու­թ­յան, զին­վո­րա­կան տրի­բու­նա­լը վեր կհա­նի մեզ պար­տադր­ված պար­տու­թ­յան բո­լոր պատ­ճառ­նե­րը
• Հիմ­նա­կան մե­ղա­վո­րը հայ կա­ռա­վա­րող­ներն են
• Իմ գնա­լուց ա­ռաջ թող Հա­յաս­տա­նում ջր­հե­ղեղ լի­նի
• Խրախ­ճանք ժան­տախ­տի պա­հին
• Ո՛վ մարդ­կա­յին ար­դա­րու­թ­յուն, թո՛ղ ես թք­նեմ քու ճա­կա­տիդ
• Զոհ­ված­նե­րի ա­ր­յու­նը երկն­քից կան­չում է` պա­տե­րազ­մը հասց­նել հաղ­թա­կան ա­վար­տի
• «Պրո­ֆե­սիո­նալ» «իմ­քայ­լա­կան­նե­րը» կե­րան իմ 800 հակ յոն­ջան և …
• Նի­կոլ, իսկ դու ար­դա­րաց­վե՞լ ես, մաքր­վե՞լ ես քո քրեա­կան ան­ց­յա­լից
• Վե­հա­փա՛ռ, կրկ­նեք Գևորգ Հին­գե­րոր­դի օ­րի­նա­կը, ժամն է գոր­ծե­լու
• Պատ­մա­կան դեպ­քե­րի և դեմ­քե­րի հա­մե­մա­տա­կան վեր­լու­ծու­թ­յուն
• Որոշ բա­շի­բո­զուկ­ներ փոր­ձում են զրո­յաց­նել մեր կես­դա­ր­յա պայ­քա­րի ի­մաս­տը
• Արտա­կարգ և լիա­զոր դես­պան Ար­ման Նա­վա­սար­դ­յա­նին
• Վեր­նա­գի­րը վեր­ջում թող ընտ­րի ըն­թեր­ցո­ղը (պա­խա­րա­կե­լի՞ է, որ ո՛չ գո­միկ են, ո՛չ էլ տրանս­գեն­դեր)
• ՈՒ՞ր է մեզ տա­նե­լու այս գաղջ մթ­նո­լոր­տը
• Ո՞վ դուրս թո­ղեց Ղա­րա­բա­ղը բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցից
• Ձեր հերթն էլ կգա
• Ես` որ­պես ՀՀ քա­ղա­քա­ցի, հայ­տա­րա­րութ­յուն եմ տա­լիս ժա­մա­նա­կին հորդ կա­տա­րած հան­ցա­գոր­ծու­թ­յան մա­սին
• Եվս մեկ անգամ Մեղրիի միջանցքի փոխանակման մասին

Մեկնաբանություններ